-
Ile jest trybów w polszczyźnie?18.04.200318.04.2003Spotykam się z tym problemem na co dzień: wcześniej uczyłem Polaków francuskiego, teraz uczę Węgrów polskiego. Gdy natrafiam na zdanie typu: „Powiedział, żebym mu dał…”, to tłumaczę moim uczniom, że jest to tryb łączący, mylnie przedstawiany przez polskie gramatyki jako przypuszczający. Przecież istnieje zarówno syntaktyczna, jak i semantyczna różnica między powyższą formą a podobną w zdaniu: „Wiem, że dałbyś mi, gdybym cię o to poprosił”.
Wprawdzie kilku polskich gramatyków proponowało rozróżnienie między obu trybami (tak przecież odmiennymi), ale nie przyjęło się ono, mimo że ułatwiłoby życie nauczycielom tych języków, w których istnieje osobny tryb przypuszczający i osobny łączący (romańskie) i nauczycielom polskiego na Węgrzech. Istnieje zresztą wiele takich zjawisk, których inne niż tradycyjne przedstawienie ułatwiłoby dzieciom naukę języków (np. we francuskim pojęcie równoważnika zdania jest obce, uważam, że również i w polskim jest ono niepotrzebne). Czy nauka gramatyki polskiej nie powinna być w jakiejś mierze nastawiona porównawczo, aby dzieci nauczyć, że nie wszędzie na świecie ludzie myślą takimi kategoriami, jakie zostały zdefiniowane (dość dawno temu na dodatek) przez polskie gramtyki?
Dziękuję za odpowiedź
Arkadiusz Karski
Bukowno / Budapeszt -
Stopniowanie przymiotników 31.12.201531.12.2015Szanowni Państwo,
Niedawno przedmiotem dyskusji pomiędzy mną a moim rozmówcą stały się formy stopniowania przymiotników. Podczas gdy mój interlokutor upierał się przy stosowaniu form opisowych w stosunku do krótkich przymiotników – a więc: bardziej tani, bardziej smaczny, ja opowiadałem się za formami syntetycznymi – tańszy, smaczniejszy. Słownik poprawnej polszczyzny mówi jedynie, że formy opisowe „nie zasługują na aprobatę”. Czy to znaczy, że należy je tępić?
Pozdrawiam serdecznie.
-
trumienny, żałobnik czy jeszcze inaczej?31.03.201431.03.2014Czy istnieje w języku polskim (być może staropolskim) jakieś trafne i zwięzłe określenie osoby posługującej przy pogrzebach (zwłaszcza oficjalnych), która zajmuje się przenoszeniem trumny (oczywiście nie samodzielnie)? Polska Izba Pogrzebowa proponuje nazwę żałobnik, ale w języku ogólnym oznacza ona osobę biorącą udział w pogrzebie lub przeżywającą żałobę po zmarłym, stąd mogą powstawać niezręczne dwuznaczności. Czy pasowałaby nazwa trumienny (jak stajenny)?
-
formy żeś / žes w języku polskim i czeskim29.03.201029.03.2010Szanowni Państwo!
W języku czeskim forma žes ma charakter zarówno potoczny, jak i archaiczny (czy też może: książkowy). Czy polskie żeś pozbawione jest tego drugiego nacechowania?
Pozdrawiam,
Grzegorz Korzeniowski -
Jak to rozumieć?9.11.20119.11.2011Proszę o pomoc w interpretacji zdania. Czy wartość 1500 m2 dotyczy :
a) 1 obiektu lekkoatletycznego?
b) Bieżni/lub skoczni o nawierzchni syntetycznej?
Wykonawca dysponuje osobą, która zapewni kierowanie budową, tj. osobą, która odpowiedzialna była za wykonanie :
– min. 1 obiektu lekkoatletycznego posiadającego bieżnie i/lub skocznie o nawierzchni syntetycznej, o powierzchni całkowitej min. 1500 m2.
Będę niezmiernie wdzięczna za szybką odpowiedź.
Pozdrawiam i z góry dziękuję za pomoc. -
Czasownik niewłaściwy stać24.06.201924.06.2019Zwracam się z zapytaniem dotyczącym użycia wyrazu stać w rozumieniu ‘być w stanie coś zrobić’ lub ‘móc pozwolić sobie na coś’. Powszechne są stwierdzenia: było nas na to stać, będzie mnie na to stać czy stać go na to. Jednak zastanawiam się nad zwrotem być stać. Jako przykład podam zdanie znalezione w internecie: Banki może nie być stać na odwalutowanie pseudo-kredytów? (Obstawiam, że powinno być napisane Banków). Jaką gramatyczną funkcję pełni wyrażenie być stać?
-
Nazwy firmowe
21.04.202321.04.2023Szanowni Państwo,
czy w przypadku choćby wyroku sądowego, winno być napisane przeciwko mBank spółce akcyjnej z siedzibą w Warszawie, czy może przeciwko mBankowi spółce akcyjnej z siedzibą w Warszawie?
Tak samo z powództwa mBank spółki akcyjnej z siedzibą w Warszawie, czy może z powództwa mBanku spółki akcyjnej z siedzibą w Warszawie?
Czytałem o pewnej akcji InPost (Inpostu?), który to nie chce aby "paczkomat" był odmieniany. Chociaż, z tego co czytałem, to nawet rzecznik prasowy rzeczonego przedsiębiorstwa miał z tym problem.
Szerzej o tym w artykule na www.wortualnemedia.pl z dnia 20 lutego 2023 roku, tytuł: InPost nie chce odmieniać przez przypadki nazwy Paczkomat.
Pozdrawiam
-
Rodzaje w języku polskim13.11.201813.11.2018Wiele podręczników języka polskiego podaje, że rzeczowniki występują w trzech rodzajach – męskim, żeńskim i nijakim i ten rodzaj jest taki sam w liczbie pojedynczej i mnogiej. Pani polonistka uczy moją córkę, że w liczbie mnogiej mamy tylko dwa rodzaje – męskoosobowy i niemęskoosobowy. Czy obowiązują obie zasady, czy któraś jest nieaktualna? Proszę podać źródło, na które mogę się powołać.
-
Rodzaje w liczbie mnogiej19.10.201819.10.2018Bardzo proszę o wyjaśnienie, czy rzeczownik ma rodzaj męski, żeński i nijaki tylko w liczbie pojedynczej, a niemęskoosobowy i męskoosobowy w liczbie mnogiej, czy w obu liczbach tylko męski, żeński i nijaki, ponieważ spotkałam się z różnymi formami.
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Pozdrawiam